Ilkbahar mi, yoksa sonbahar mi daha guzeldir?
Bu soruyla cok kez karsilasmissinizdir. Cevabinizi da biliyorum. Elbette "Ilkbahar"dir.
Doga uyanmaktadir. Etraf bir cumbus yeri gibidir. Cayirlar yesermekte, agaclar ciceklenmektedir. Binbir cesit, binbir renkli cicek alabildigine serpilmektedir kirlarda, kiyilarda. Bu renkler, kokular insani saskina cevirir, kuslarin civiltilari arasina karisiverir duslerimiz.
Doganin bir parcasi olan insanoglu da kendini kaptirir bahar sevincine. Ne cicek acar, ne yaprak... Ama baharla birlikte baslayan kipirdanmanin, yeni bir sicak doneme gecisin heyecanini duyar yureginde,
Bana sorarsaniz, sonbahardir guzel olan.
Sonbahari sever de ilkbahari sevmez miyim?
Hic oyle sey mi olur?
Ilkbahari da seviyorum, ama nedeni baska.
Ilkbahari, kis bittigi icin, artik kirlarda yalinayak kosabilecegim icin seviyorum. Ilkbahari, leylekler geldigi icin, kirlangiclarla kovalamaca oynayabilecegim icin seviyorum. Ilkbahari, yaz ve sonbaharin gelisi yaklasti diye seviyorum.
Ilkbaharda son yakacak yanmis, son erzak da tukenmistir.
Ilkbahar bize erzak, yakacak bulmanin kolaylasacagini degil, sadece zorluklarin bitmekte oldugunu mujdeler.
Ne ozelligi vardir ilkbaharin, kirlarin ve agaclarin yesermesinden,
Ciceklerin ilkbahardaki renk cumbusunun yerini yapraklarin ve meyvelerin sonbahardaki renk cumbusu, ilkbahar renklerinin ucari canliliginin yerini sonbaharin agirbasli renkleri almistir. İlkbahar renklerinin guzelligini tek tek cicekler temsil ederken, sonbaharin guzelligini ormanlar, daglar, nehir kiyilarinin genis ufuklari kaplayan renkleri temsil eder.
Sonbahari bir kentin kuru ortaminda degil de kirlarda yasamis olanlar, gordukleri renklerin hic de ilkbahardan asagi kalir olmadigini cok iyi bilirler.
Ilkbahar bir inden cikisin simgesidir. Karanlik gunlerden sonra aydinliga cikis gibidir. Bu yuzden diger mevsimlere gore daha carpici, daha etkileyicidir.
Sonbahar ise ine donusun bir habercisidir. Ilkbahardan daha guzel olmasina karsin, inlerde gececek zorlu kis gunlerinin de baslangici sayilir. Bu yuzden iki mevsimin karsilastirilmasinda sonbaharin durumu sevilme bakimindan daha sanssizdir.
Cocuklarin kirlarda serbestce dolasabildigi bir zaman dilimidir sonbahar gunleri.
Meyveler toplanmis, baglar bozulmustur. Musmulalarin tadi henuz buruk oldugundan yenecek gibi degildir. Kirlarin son meyvelerinden cevizler bile coktan silkilmistir. Kuru bag yapraklari arasinda gizlenmis birkac kucuk uzum salkimi ile agaclarin erisilemeyen tepelerinden dusmus birkac ceviz, biz cocuklarin sonbahari daha cok sevmesinin en onemli nedenlerindendir.
Leyleklerin yavrulari buyumus, ucmayi ogrenmisler; anneleri ile kirlara cikmis, beslenmislerdir. Baglarda olgunlasan uzumleri de tattiktan sonra goc hazirliklarina baslamislardir. Bir gun, gokyuzunde binlercesi toplanan leylekler bir sene sonra tekrar geri donmek uzere veda turlarina baslamislardir. Gelecek yil yine ayni yuvayi bulabilmekk icin gokyuzunde ezber turlarini tamamlamak uzeredirler. Baca ustlerine kurmus olduklari igreti yuvalar kisa bir sure sonra bombos kalacaklar. Yuvalarini, mahallemizin bir hanesi, kendilerini de bir ferdi gibi dusundugumuz icin, onlarin gidisi bir komsunun baska yere tasinmasi gibi bir burukluk yaratacak kucuk yuregimizde.
Bir bakima ilkbahar kitlik mevsimidir.
Sonbahar ise bolluk.
Tenekelere kurulan tursular, olgun meyvelerden yapilan receller, kesme, kuskus ve tarhanalar sonbahari guzellestiren etkinliklerdir. Uzumlerden cikarilan siralar, ağır, kalaylı bakır tavalarda pişirilerek pekmez, bazen de pekmez icine bir cesit ot ile coven kopugu ve vanilya konarak bulama denen bembeyaz bir tatli yapilir. Bulamayi kis mevsiminde ceviz ici ile yerken alinan lezzet, cikolata dahil hicbir tatli veya sekerlemede bulunamaz.
Sonbahar bir taraftan da bir yardimlasma mevsimidir. Aksamlari mahalle meydaninda toplanan komsular sira ile her hanenin aycicegi kafalarini dover, misir tanelerini de kocanlarindan ayirirlar. Kimi zaman ay isiginin, kimi zaman gemici fenerlerinin aydinlattigi meydanlarda bir taraftan sohbet edilir, bir taraftan da herkes birbiriyle daha fazla is yapma yarisi icine girerler. Mahalle cocuklarinin aksami ev disinda yasamasinin bir bahanesi de olur bu calismalar. Boyle aksamlar, kirlarda aylaklikla gecen yaz gunlerinden sonra cocuklarin en verimli donemleridir .
Bu sonbahar hengamesi, geceler boyu suren bir yagmur ve ardindan gelen soguk gunlerle bitiverir. Herkes evcegizinin sicak ortamina doner; kırlar, sokaklar issizlasir ve soguk kis gunlerinin uzun geceleri baslar.
Sonbaharin anlatmakla bitmeyecek guzelliklerini yasayanlar, merak ediyorum, yesil cimen ve yapraklardan, rengarenk ciceklerden baska ilkbaharin nesini begenirler?
Aykiri bir gorus gibi algilansa da bir kere daha dusunun bakalim, gercekten ilkbahar mi daha guzel, yoksa sonbahar mi?
Veli Akcaoglu
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder